Netflix-verstoppertje of toch procrastiworken?
Het zit al een tijdje te kriebelen. Of eigenlijk, te trekken. Het trekt mijn derrière in de richting van de bank en mijn vingers naar mijn telefoonscherm. Uitstelgedrag. Niksdoen. De vakantie en de hitte kan ik al haast niet meer de schuld geven. Het lijkt de laatste dagen puur te ontbreken aan motivatie om mijn werk te doen. Helaas schaar ik me niet onder die handige groep ‘procrastiworkers’ – van die mensen die alvast wat ander werk doen terwijl ze die ene grote, boze werktaak uitstellen. Ik doe vaak gewoon helemaal niets. Zelfs mijn schetsboek blijft onbeschreven.
Vóór mijn vakantie wijdde ik de tekeningen-stroom-stop nog aan het druk zijn met mijn nieuwe website. Geen tijd om creatief te zijn (wat ik sowieso een rotsmoes vind, maar dat terzijde). Toch bleven tijdens en na mijn vakantie de tekeningen ook uit. Zelfs geen zondagsversjes. Ik kan het niet meer ontkennen. De creatie-zin is even weg.
Hoe bizar is dat? Want ik heb de beste baan van de wereld – al zeg ik het zelf. Ik mag tekenen for a living. Vandaar dat ik me éxtra schuldig voel als het niet uit mijn vingers wil komen. Zit je dan, op de bank met je favoriete materialen en een fijn schetsboek op je schoot. En niks. Rondje Netflix dan maar weer? Yep, ook bij ‘professionals’ komt dat voor. Of tenminste, bij mij komt het voor, en ik stel mezelf gerust met de gedachte dat andere illustratoren daar vást ook soms last van hebben (ben jij een illustrator en stel je me gerust in de comments?! PLEASE?).
Perfectionisme moet je loslaten… toch?
Het ironische is natuurlijk: tijdens mijn workshops help ik mensen juist om over deze creators-block heen te komen. Met handige oefeningen, tips, en fijne peptalk help ik ze er vrijwel altijd doorheen. Ik bloos elke keer weer van geluk als een deelnemer me een berichtje stuurt dat ze zo geïnspireerd en geholpen zijn. Fijnste berichtjes ter wereld. Soms spreek ik mezelf daarom intern streng toe. Ik beveel mezelf om mijn eigen workshoptips op te volgen. Vaak helpt dat wel een beetje. Eventjes. Maar deze keer voel ik dat er iets meer aan de hand is.
Wat houdt je tegen?
Het gebrek aan motivatie wordt dit keer veroorzaakt door een diepere behoefte aan vernieuwing. Het is niet dat ik ‘even niet weet wat ik moet tekenen’. Het probleem is dat ik op zoek ben naar een nieuwe stijl, een nieuwe roeping. Om de lat maar effe lekker laag te leggen, zegmaar.
Een kleine 3 maanden geleden begon ik al met de Toolbox Tuesdays, in een poging meer te experimenteren met de giga-bergen materiaal die thuis lagen te verstoffen. Het live tekenen met jullie was elke week een feest, maar na 10 weken – en drukte en vakantie – ben ik op zoek naar iets anders. Wat dan? Tsja, als ik niet zo’n last had van uitstelgedrag, kon ik het je vast al lang vertellen. (Overigens kun je alle 10 livesessies nog steeds hier terugkijken)
Tijd om er korte metten mee te maken dus. Daarom hier mijn 8 tips tegen uitgestelgedrag. Ik heb hierin uiteraard niet het wiel uitgevonden – sommigen klinken je misschien bekend in de oren. Maar als jij net zo werkt als ik, kan het geen kwaad om er nog een keer aan herinnerd te worden. Niet alleen voor jou dus, maar ook voor mezelf 😉 Komen ze:
1) Analyseer wat je tegenhoudt. Naar mijn idee is dat vaak te reduceren tot 2 dingen. Óf je bent bang om te falen, of je weet niet zo goed waar je moet beginnen. Bij mij is het vaak het laatste. Als je weet wat je dwarszit, kun je de oplossing er ook beter op laten aansluiten!
2) Hak de taak in kleine stukjes. Als jij net zoals ik last hebt van niet weten waar je moet beginnen, helpt het ontzettend om de taak in kleine stukjes te hakken. En ik bedoel echt miniscuul. Als in: “pak een potlood” of “zoek die en die mail op”. Werkt echt. Aanrader trouwens: in de cursus productiviteit van Charlotte van ’t Wout leerde ik om deze stukjes te timen. Wereld van verschil. Geen spon.
3) Leg de lat laag. Handig voor zowel faalangst, als de mini-stapjes. Ik spreek met mezelf bijvoorbeeld af dat ik minstens 10 minuten mijn telefoon op vliegtuigstand moet zetten, mijn tekenspullen klaar leg, en tenminste 1 lijn op papier zet. Kleine moeite, toch? Die begindrempel is het lastigst. Voor je het weet zit je een uur te tekenen (of je belasting te doen). En gebeurt dat dit keer niet? 10 minuten zijn helemaal okee. Je taak is volbracht, en je mag weer tevreden zijn over jezelf. (zie ook tip 8)
4) Zie succes niet als einddoel. Bij mij hangt “Instagram” als een soort zwaard van Damocles boven mijn hoofd. “Ik ga nu iets tekenen. Het mag alles zijn. Maar het zou wel even fijn zijn als het goed genoeg is om op Instagram te posten – want dan heb ik niet 2 uur verspild met ‘zomaar’ tekenen, maar ook nog daadwerkelijk een nuttige werktaak gedaan” = geen goed uitgangspunt om eens lekker onbezonnen te gaan experimenteren.
5) Kies een vast moment om het te doen. In mijn geval is dat nu iets leuks, namelijk experimenteren met tekenen. Het kan zijn dat je meer wilt lezen, wilt sporten, maar ook dat je bijvoorbeeld je administratie moet bijhouden (bah). Leuk of minder leuk, prik er een vast moment voor. Een dag(deel), of bijvoorbeeld half uurtje voorafgaand aan je ‘normale’ taken.
6) Ga waar je nieuwsgierigheid gaat. Het is altijd makkelijker om vanuit enthousiasme te werken. Is er iets dat gerelateerd is aan je taak, waar je wél blij van wordt? Kun je dat misschien alvast doen, en vanuit daar gemotiveerd raken voor de rest van je taak?
7) Zoek een buddy. Toen ik het boek ‘the Four Tendencies’ van Gretchen Rubin las, ging er een wereld voor me open. Blijkbaar was ik een obliger, die opbloeit bij deadlines en sociale controle. Ik snapte opeens hoe ik mezelf extra kon motiveren: door het aan iemand te vertellen! Voor mij als obliger werkt dit perfect, maar wellicht dat jij als rebel of questioner er juist slecht op gaat. Hier kun je testen binnen welke van de 4 tendencies jij valt. Geloof me, het helpt (en als je hier aan twijfelt ben je waarschijnlijk een rebel 😉 ).
8) Wees lief voor jezelf. Misschien wel de moeilijkste van allemaal. In plaats van boos en gefrustreerd raken dat het weer een dag niet gelukt is: jezelf mee naar buiten nemen en verwennen met een lange wandeling. Het is lastig, maar o zo belangrijk. Praat tegen jezelf alsof je tegen je beste vriendin zou praten. Probeer het eens.
Mijn persoonlijke recept tegen uitstelgedrag
De ene tip past je wellicht beter dan de andere. Ik ga het in ieder geval de komende tijd als volgt aanpakken. Nadat ik mijn gedrag analyseerde (tip 1) en ontdekte dat ik een nieuwe creatieve stijl wil vinden, heb ik heb afgesproken iedere vrijdag nu als ‘speeldag’ in te zetten (tip 5). Dat probeer ik al anderhalf jaar, maar dit keer biedt assistent Yvette mij een stok achter de deur: ik moet elke week bij haar verslag doen (tip 7). Het feit dat ik morgenochtend dus weer mijn regenboog-snoepkast aan materiaal in mag duiken (tip 6) zonder dat er iets moois of nuttigs uit hoeft te komen (tip 4), geeft me nu al wiebeltenen. Ik bekijk deze gedemotiveerde periode nu niet meer vanuit angst, maar vanuit mogelijkheden. En ik gun jou precies hetzelfde!
Laat je me in de comments weten waar jij tegenaan loopt? En misschien ook wel aan welke tip jij wat zou hebben?
Ps. Toch een duwtje in de rug nodig? Doe mee met de online cursus Sketch Journaling, waar Nienke en ik je onder andere alles leren over perfectionisme loslaten tijdens het tekenen.
Martine says:
Als ik een momentje voor mezelf heb en het gevoel krijg dat ik dan NU het ervan moet nemen en lekker gaan tekenen. Helaas werkt niet
Karin Luttenberg says:
Wat super herkenbaar Anne! Ik voel me de laatste tijd ook minder creatief. Misschien komt het toch door het weer ha, ha..! En tip 4 is zoooo aan de orde bij mij! 🙈 Een vast moment heb ik niet voor het tekenen maar klinkt als een hele goeie optie! Compliment voor je superleuke schrijfstijl! Ik hoor je vrolijke jij erdoorheen! 👌
Kirsten says:
Leuke blog! Heel erg herkenbaar dit 😉
Bhani says:
Bedankt voor de boektip, heb gelijk de quiz gedaan en voila ik ben precies het type.
Natasha says:
Mij helpt het enorm om met iemand af te spreken om te tekenen, IRL (urban sketching) of virtueel (bijvoorbeeld zelfde plek via Google streetview als inspiratie en dan met een Zoom sessie ernaast om ondertussen bij te kletsen).
Deborah Van Beek says:
Nog een tip van een bedrijfsarts die veel met (dreigende) burn-out mensen werkt: onderzoek in je werk en privé waar je energie van krijgt en waar het juist leegloopt. Niet dan je alleen maar leuke dingen kunt doen, maar wel méér. Toegift: als je niet kunt kiezen uit 2 (of meer) superleuke dingen: kies er blind eentje en ga na bij jezelf of je stiekem teleurgesteld bent. Dan kies je de andere dus!
Brenda says:
Wat super fijn om te lezen dat meerdere crea’bea’s hier last van hebben. Ik ben super gemotiveerd qua inspiratie opzoeken op internet, youtube tutorials kijken van mijn favo artiesten (uren lang). Krijg daar indd ook wiebeltenen van, maar dan het moment van starten… of ik eerst een hele berg moet beklimmen. Dank voor de tip Anne, ik ga op onderzoek uit wat nu de ‘echte’ reden van mijn uitstel gedrag is. Weet dat namelijk niet omdat ik in mijn hoofd wel mega gemotiveerd ben. Je mail geeft stof tot denken haha, dank je!
Roel says:
Beste Anne en andere creatievelingen die af en toe ‘leeg’ zijn,
wellicht kennen jullie het onvolprezen boek “The Artist’s way” van Julia Cameron. Dat is een fantastische creatieve reis annex confrontatie met jezelf, waar ik veel aan gehad heb. Maar dat terzijde.
Eén belangrijke les uit dat boek is: zorg voor verse input! Cameron daagt je daarin uit om minstens éénmaal per week iets te doen dat je nooit eerder deed (of veel te weinig doet). Bezoek een museum waarvoor je normaal gesproken nooit zou kiezen, ga naar een film van een totaal ander genre dan bij je past, ga een keer buitensporig duur uit eten, of juist naar een snackbar in een wijk waar je nooit komt. Stap uit je comfort zone en doe iets totaal anders, maar het liefst zonder vooropgezet doel.
Creatievelingen putten zichzelf niet zelden uit, omdat zij nu eenmaal creatieve opdrachten hebben, of van zichzelf mooie dingen moeten maken. Kortom, zij putten hun eigen bron geleidelijk uit. Maar er kan alleen maar output zijn als er ook input is. En echte input is niet meer van hetzelfde, maar juist dingen buiten je normale input om. Dus een nieuwe blik, een nieuwe visie, een andere kijk. Dat ervaren van nieuwe dingen zou niet incidenteel moeten zijn, maar structureel. Het zou onderdeel van je bedrijfsvoering moeten zijn. Want je moet je bron blijven vullen, anders raak je leeg.
O ja, Julia Cameron adviseert om dat vullen van je bron in je eentje te doen, zodat je niet wordt afgeleid door commentaar en meninkjes van een vriend of vriendin. Maar misschien werkt dat voor jou juist beter om het wél met een vriend of vriendin te doen. Anyway, veel sterkte en geluk met het hervinden van je creativiteit!